فیلتر شنی

جانمایی ژئوتکستایل ها

ژئوتکستایل مستقیماً بر روی سطح خاک با درجه بندی صاف باز می شود. در مورد ژئوتکستایل های تصفیه نشده نباید بیش از 1 هفته در معرض زوال W و در مورد ژئوتکستایل های پلیمری محافظت شده و حساس به اشعه ماوراء بنفش کم بیش از 30 روز در معرض تخریب W قرار گیرد. ژئوتکستایل باید شل و بدون کشش، چین و چروک باشد. هنگامی که برای حفاظت از کنار رودخانه استفاده می شود، جایی که جریان های موازی با کرانه، نیروهای اصلی فرسایش هستند، ژئوتکستایل باید با ابعاد طولانی تر (جهت ماشین) در جهت جریان آب مورد انتظار قرار گیرد. نوارهای بالایی ژئوتکستایل باید با نوارهای پایینی همپوشانی داشته باشند. هنگامی که برای حمله موج یا حفاظت از شیب برش و پر استفاده می شود، ژئوتکستایل باید به صورت عمودی در پایین شیب قرار گیرد، و نوارهای شیب دار باید نوارهای شیب پایین را بپوشانند. همپوشانی ها را در انتهای نوارها حداقل 5 فوت تکان دهید. ژئوتکستایل باید در انتهای ترمینال خود مهار شود تا از بالا آمدن یا تضعیف جلوگیری شود. برای این منظور از ترانشه ها و پیش بند های کلیدی در نوک و پنجه شیب استفاده می شود.

همپوشانی ها، درزها، پین های ایمن

نوارهای ژئوتکستایل مجاور باید حداقل 12 اینچ در امتداد لبه ها و در انتهای رول ها همپوشانی داشته باشند. برای قرار دادن در زیر آب، حداقل همپوشانی باید 3 فوت باشد. برنامه های خاص ممکن است به همپوشانی های اضافی نیاز داشته باشند. دوخت، منگنه زدن، جوشکاری حرارتی، یا چسباندن پانل های مجاور، چه در کارخانه و چه در محل، فقط به لپ زدن ترجیح داده می شود. ثابت شده است که دوخت مطمئن ترین روش برای اتصال پانل های مجاور است. باید با استفاده از نخ پلی استر، پلی پروپیلن، کولار یا نایلون انجام شود. استحکام درز برای درزهای کارخانه و میدان نباید کمتر از 90 درصد مقاومت کششی مورد نیاز ژئوتکستایل سالخورده در هر جهت اصلی باشد. ژئوتکستایل‌ها را می‌توان قبل از قرار دادن مواد پوششی، با پین‌های محکم در شیب نگه داشت. این پین ها با واشر باید از طریق هر دو نوار ژئوتکستایل همپوشانی شده در امتداد یک خط از نقطه میانی همپوشانی وارد شوند. فاصله پین ها، هم در امتداد همپوشانی ها یا درزها، به شیب بستگی دارد، همانطور که در جدول 2 مشخص شده است.

پین های ثابت فولادی، 3/16 اینچ قطر، 18 اینچ طول، در یک انتها نوک تیز، و مجهز به واشر فلزی 1.5 اینچی در سمت دیگر، در خاک های نسبتاً سفت عملکرد خوبی دارند.

سنجاق های بلندتر برای استفاده در خاک های سست توصیه می شود. حداکثر شیبی که ممکن است ژئوتکستایل ها روی آن قرار گیرند با زوایای اصطکاک بین زمین طبیعی و ژئوتکستایل و مواد پوششی و ژئوتکستایل تعیین می شود. حداکثر شیب مجاز در هیچ موردی نمی تواند از کمترین زاویه اصطکاک بین این دو ماده و ژئوتکستایل بیشتر باشد.

قرار دادن مواد پوششی روی ژئوتکستایل

برای سطوح شیبدار، قرار دادن سنگ پوششی یا ریپراپ باید از پایه شیب به سمت بالا و ترجیحاً از مرکز به سمت بیرون شروع شود تا هرگونه حرکت جزئی خاک به دلیل لغزش محدود شود. به هیچ وجه نباید ارتفاعاتی که به ژئوتکستایل آسیب می زند مجاز باشد. آزمایش ممکن است برای تعیین ارتفاع سقوط قابل قبول لازم باشد.

خندق جمع آوری رواناب و انحراف بارش

خندق انحرافی یک کانال جریان باز، مصنوعی و گرانشی است که رواناب بارش را قطع و جمع‌آوری می‌کند، آن را از مناطق آسیب‌پذیر منحرف می‌کند و آن را به سمت خروجی‌های پایدار هدایت می‌کند. برای پوشش خندق می توان از ژئوتکستایل یا تشک پوشش گیاهی استفاده کرد. فرسایش در خندق را به تاخیر می اندازد، در حالی که اجازه می دهد علف یا دیگر پوشش گیاهی محافظ رشد کند. در صورتی که ژئوتکستایل های مقاوم در برابر اشعه ماوراء بنفش مشخص شده باشد، تشک یا ژئوتکستایل می تواند برای مدتی پس از ایجاد پوشش گیاهی به عنوان لنگر اضافی برای ریشه عمل کند. برخی از مواد مورد استفاده برای این منظور طوری طراحی شده اند که پس از رشد چمن تخریب شوند. ژئوتکستایل را می توان با استفاده از ویژگی های فیزیکی نشان داده شده در جدول 1 انتخاب و مشخص کرد. شکل 6 یک مثال معمولی را نشان می دهد.

کنترل فرسایش متفرقه

کاربردهای ژئوتکستایل را در کنترل فرسایش در ورودی‌های قطره و خروجی کانال‌ها و حفاظت از آبشستگی اطراف پل ‌ها، پایه‌ ها و تکیه‌گاه‌ ها نشان می‌دهد. برای این کاربردها باید از معیارهای طراحی مشابه آنچه برای حفاظت استفاده می شود استفاده شود.

کنترل رسوب

نرده های سیلت و پرده های سیلت سیستم های کنترل رسوب با استفاده از ژئوتکستایل هستند.

حصار سیلت

حصار سیلت یک مانع عمودی موقت متشکل از یک ورقه ژئوتکستایل است که توسط حصارها یا به سادگی توسط تیرها پشتیبانی می شود، همانطور که در نشان داده شده است. انتهای پایینی ژئوتکستایل در یک ترانشه بریده شده در زمین مدفون شده است تا رواناب از زیر آن جاری نشود. نرده. هدف از حصار گل و لای نفوذپذیر ژئوتکستایل رهگیری و مهار رسوب از مناطق محافظت نشده قبل از خروج از محل ساخت و ساز است. حصار سیلت گاهی در اطراف کل قسمت پایین شیب یا محیط سایت های ساخت و ساز شهری قرار دارد. نرده های کوتاه اغلب در میان خندق های زهکشی کوچک (دائمی یا موقت) ساخته شده در سایت قرار می گیرند. هر دو کاربرد برای یک یا دو فصل ساخت و ساز یا تا زمانی که چمن چمن ایجاد شود در نظر گرفته شده است. حصار سرعت آب را کاهش می دهد و به رسوب اجازه می دهد تا از حالت تعلیق خارج شود.

مفاهیم طراحی

حصار سیلت از یک ورق ژئوتکستایل و یک جزء پشتیبانی تشکیل شده است. جزء پشتیبانی ممکن است یک حصار پشتی مشبک سیمی یا پلاستیکی باشد که به پایه های نگهدارنده متصل شده است یا در برخی موارد ممکن است فقط پایه های پشتیبانی باشد.

طراح باید حداقل ارتفاع نرده‌های سیلت را تعیین کند و ویژگی‌های ژئوتکستایل (مقاومت کششی، نفوذپذیری) و عوامل خارجی (شیب سطح، حجم آب و ذرات معلقی که به حصار سیلت می‌رسد و توزیع اندازه ذرات معلق) با اشاره به ارتفاع کل حصار سیلت باید بیشتر از h 1 + h 2 + h باشد. که در آن h 1 ارتفاع ژئوتکستایل لازم برای اجازه دادن به آب جاری در حوضه از طریق ژئوتکستایل است، با توجه به نفوذپذیری ژئوتکستایل. h 2 ارتفاع آب لازم برای غلبه بر شیب آستانه ژئوتکستایل و شروع جریان است. برای اکثر شرایط مورد انتظار، h 1+ h 2 حدود 6 اینچ یا کمتر است. حصار سیلت با ایجاد حوضچه ای از آب نسبتاً ساکن که به عنوان حوضچه رسوبی عمل می کند و مواد جامد معلق را از رواناب جمع می کند، هدف خود را به انجام می رساند. عمر مفید نرده سیلت زمان مورد نیاز برای پر کردن سطح مثلثی به ارتفاع h پشت نرده سیلت با رسوب است. ارتفاع ژئوتکستایل حصار سیلت نباید از 3 فوت تجاوز کند.

ژئوتکستایل مورد استفاده برای حصار سیلت نیز باید دارای:

مقاومت مناسب در برابر سوراخ شدن و پارگی برای جلوگیری از آسیب ناشی از آشغال های شناور و محدود کردن پارگی در جایی که به تیرها و حصار متصل است.

مقاومت کافی در برابر زوال فرابنفش و اقدامات بیولوژیکی، شیمیایی و حرارتی برای عمر مطلوب حصار

ملاحظات ساخت و ساز

حصارهای گل و لای باید بعد از قطع درختان اما قبل از انجام هرگونه فعالیت ساختمانی مزاحم چمن در منطقه زهکشی ساخته شوند.

ساختن حصار سیلت در سراسر یک منطقه مسطح به شکل نعل اسبی تمرین خوبی است.

این به ریزش رواناب کمک می کند و استحکام حصار را افزایش می دهد. بخش های حصار سیلت پیش ساخته حاوی ژئوتکستایل و پست های پشتیبانی به صورت تجاری در دسترس هستند. آنها به طور کلی در ارتفاع 18 و 36 اینچ تولید می شوند. در قسمت پایینی حصار سیلت، ژئوتکستایل برای دفن لنگر گسترش یافته است.

پرده سیلت

پرده سیلت یک مانع عمودی شناور است که در داخل یک جریان، دریاچه یا دیگر بدنه آبی معمولاً در نقاط تخلیه رواناب قرار می گیرد. به عنوان یک دایک موقت برای مهار و کنترل کدورت عمل می کند. با قطع جریان آب، ذرات معلق را حفظ می کند. با کاهش سرعت باعث رسوب گذاری می شود. یک پرده سیلت از یک ورقه ژئوتکستایل تشکیل شده است که در یک موقعیت عمودی توسط بخش های شناور در بالا و یک زنجیره بالاست در امتداد پایین نگهداری می شود. معمولاً یک کابل کششی بلافاصله در بالای یا زیر بخش های شناور در پرده تعبیه می شود تا تنش های اعمال شده توسط جریان ها و سایر نیروهای هیدرودینامیکی را جذب کند. بخش های پرده سیلت معمولاً حدود 100 فوت طول و هر عرض مورد نیاز دارند. یک اتصال دهنده انتهایی در هر انتهای بخش برای اتصال بخش ها به یکدیگر ارائه شده است. خطوط لنگر پرده را به شکلی که معمولاً U شکل، دایره ای یا بیضوی است نگه می دارند. ضوابط طراحی و خواص مورد نیاز برای نرده های سیلت در مورد پرده های سیلت نیز صدق می کند.

نتيجه گيري كلي و نگاهي به آينده

بيش از 30 سال از مصرف ژئوتکستایل در سازه ها و ساختمان می گذرد. با توجه به قدمت استفاده از ژئوتکستایل در صنعت راه و ساختمان تجارب ارزنده‏اي در كشورهاي مختلف در اين زمينه كسب شده و علاوه بر اين در هزينه‏ هاي ساختمان و بهينه سازي انرژي صرفه‏جويي ‏هايي صورت گرفته‏است.

امروزه علي ‏رغم ركود در فعالیتهای ساختمانی کشور شاهد افزايش مصرف ژئوتكستايل در اين صنعت مي ‏باشيم. علت امر را مي‏توان به موارد زير نسبت داد:

آمادگي صنعت ساختمان براي استفاده از فناوري‏هاي نو در اين زمينه.

افزايش آگاهي و اطلاعات علمي و فني در زمينه توليد ژئوتكستايل ‏ها.

نتايج مثبت و تجربيات ارزنده از مصرف ژئوتكستايل در مدت سه دهه گذشته در کشورهای مختلف.

وجود دستور‏العمل‏ها و استانداردهاي موجود و در حال تهيه و تدوين.

تنوع كاربردهاي جديد اين محصولات.

نقش تقویت کنندگی

ژئو تکستایل ها به طور کلی در توده خاک می توانند بوسیله توسعه نیروهای کششی نقش تقویت کنندگی داشته باشند. در واقع یک ژئو تکستایل استحکامی باعث تغییر واکنش آسفالت جاده نسبت به نیرو های وارده می شود . در این مکانیزم ، کرنش های موجود در توده خاک منجر به کرنش هایی در ژئو تکستایل کردیده که موجب بسیج نمودن نیرو های کششی در استحکامات می شود. و این نیرو ها در جهت محدود سازی حرکات خاک عمل کرده و موجب توزیع استخکام برشی اضافی می گردند . این فرایند موجب می شود تا سیستم خاک ژئوتکستایل، استحکام برشی بزرگتری در توده خاک ایجاد کند. به بیان ساده تر منسوج با استحکام بالا کمبود استحکام توده خاک ضعیف را نموده و در کل مجموع آن دو در مقابل تنش های برشی کقاومت می کنند. پس این منسوج باید دارای مدول تنش کرنشی اولیه بالایی باشد تا تنش ها را تحمل نموده و آنها را در محدوده بزرگتری پخش نماید. این کاهش فشار ها می تواند موجب کاهش قابل توجهی در ضخامت مورد نیاز لایه پی سنگی می شود

ساخت شیب های با دوام و دیواره های حائل و سایر سازه های خاکی با ساختار های نگهدارنده همگی از موارد استفاده از این مصنوعات می باشد . از طرفی مقرون به صرفه بودن استفاده از این مصنوعات نسبت به روشهای سنتی برای مثال دیوار های عمودی خاک تقویت شده نسبت به دیوارهای بتونی سنتی هزینه احداث کمتری دارد. موجب شده که استفاده از این مصنوعات امروزه در پروژه های ژئوتکنیکی دارای اهمیت خاصی باشند.

نقش ضد آب

ژئوتکستایل که ضریب هدایت هیدرولیکی پایینی برای محدود نگه داشتن مایعات یا بخار دارند جهت ایفای این نقش به کار می روند . ژئوتکستایل های اشباع شده از آسفالت (ایزوگام ) برای جلوگیری از انتقال رطوبت استفاده می شوند . این منسوجات به عنوان پوششهای بالای سطح مخازن مایع و بعنوان لایه هایی برای کانال ها جهت نگهداری آب یا مواد شیمیایی استفاده می گردند.

ژئوتكستايل و عايق كاري حرارتي

اين منسوجات بدليل ساختار و خواص ويژه به منظور عايق كاري بهتر از ساير مواد هستند. قرار دادن لايه هاي زيري سقف ها و لايه هاي داخلي ديوارها با اين منسوجات مي تواند از ورود جريان سرما به داخل ساختمان ها جلوگيري به عمل آورد و ساختمان ها را در برابر تغييرات دمايي 20- تا 80 درجه سانتيگراد حفظ كند. اين منسوجات بدليل هدايت حرارتي پايين الياف بين يكديگر و ساختمان سوزن زني شده تار عنكبوت داراي خواص مطلوبي از نظر عايق حرارتي مي باشند. منسوج داراي ساختمان يكنواختي از نقطه نظر فيزيكي نبوده ولي مقاومت حرارتي (درجه عايق بودن) مواد خالص مانند پلي استرها، پلي آميدها، پشم و كتان مشخص مي باشد. اظهار نظر در مورد مقادير هدايت حرارتي الياف در منسوجات بسيار مشكل است و اين به آن علت است كه مقدار زيادي هواي محبوس شده در داخل منسوج با توجه به ميزان خلل و فرج موجود مي باشد. براي بالا بردن درجه عايق بودن منسوج بايد تا حد امكان تراكم الياف را بالا برد. افزايش تراكم الياف نبايد به حدي باشد كه باعث ايجاد حرارت گردد. براي اينكه منسوج بي بافت بتواند به عنوان عايق حرارتي بخوبي عمل كند بايد ضخامتي حدود 100 ميليمتر داشته باشد.

يكي از جديدترين روشها براي افزايش خاصيت عايق حرارتي در منسوجات بي بافت ايجاد حفره هاي شياري و غير شياري در الياف مي باشد كه منجر به كاهش هدايت گرمايي در برخي از الياف بخصوص پلي استر مي شود.

نقش فیلتراسون

فیلتراسون ژئوتکستایل به عنوان سیستم تعادلی ژئوتکستایل – خاک برای جبران کافی و مناسب مایعات یا محدود کنندگی اتلاف خاک می باشد فرایند فیلتراسون با حفظ خاک محل و اجازه آزاد عبور آب از خاک و منع عبور ذرات خاک محلول در آب و توزیع فشار هیدرواستاتیک می باشد. ژئوتکستایل می تواند جریان آب را به خوبی هدایت نماید که موجب حفظ زهکشی و افزایش عمر مفید سازه مثلا جاده می شود. با حضور ژئوتکستایل فیلتری ار پمپاژ شدن مواد ریز به درون لایه پی سنگی تحت فشار های دینامیکی در جاده و ریل جلوگیری می شود و لایه زهکشی از پر و مسدود شدن در امان می ماند. در گذشته برای فیلتراسیون از فیلتر های سنگریزه ای استفاده می شده است که دسترسی و نصب آن مشکل بوده و امروزه فیلترهای منسوج جایگزین مناسبی به حساب می ایند که هم نصب آسان تر دارند و هم ارزان ترند و هم کارایی بالاتری دارند.

یکی از نکاتی که در مورد ژئوتکستایل های فیلتری دارای اهمیت است این است که هر چه جریان مایع از میان ژئوتکستایل افزایش یابد باید فضاها و منافذ منسوج نیز بزرگتر شود . اما فضا های بزرگتر موجب میگردد که ذرات خاک بتواند از لای منافذ عبور کرده و اگر جریان مایع افزایش یابد باعث فروریختگی ساختار خاک می گردد. با استفاده از انتخاب مناسب یک ژئوتکستایل با اندازه منافذ با اندازه کافی کوچک از نگهداری خاک روی طرف مخالف جریان لایه جلوگیری می شود

جهت کسب اطلاعات بیشتر به صفحه https://naabzist.net مراجعه نمایید.

جانمایی ژئوتکستایل ها

ژئوتکستایل مستقیماً بر روی سطح خاک با درجه بندی صاف باز می شود. در مورد ژئوتکستایل های تصفیه نشده نباید بیش از 1 هفته در معرض زوال W و در مورد ژئوتکستایل های پلیمری محافظت شده و حساس به اشعه ماوراء بنفش کم بیش از 30 روز در معرض تخریب W قرار گیرد. ژئوتکستایل باید شل و بدون کشش، چین و چروک باشد. هنگامی که برای حفاظت از کنار رودخانه استفاده می شود، جایی که جریان های موازی با کرانه، نیروهای اصلی فرسایش هستند، ژئوتکستایل باید با ابعاد طولانی تر (جهت ماشین) در جهت جریان آب مورد انتظار قرار گیرد. نوارهای بالایی ژئوتکستایل باید با نوارهای پایینی همپوشانی داشته باشند. هنگامی که برای حمله موج یا حفاظت از شیب برش و پر استفاده می شود، ژئوتکستایل باید به صورت عمودی در پایین شیب قرار گیرد، و نوارهای شیب دار باید نوارهای شیب پایین را بپوشانند. همپوشانی ها را در انتهای نوارها حداقل 5 فوت تکان دهید. ژئوتکستایل باید در انتهای ترمینال خود مهار شود تا از بالا آمدن یا تضعیف جلوگیری شود. برای این منظور از ترانشه ها و پیش بند های کلیدی در نوک و پنجه شیب استفاده می شود.

همپوشانی ها، درزها، پین های ایمن

نوارهای ژئوتکستایل مجاور باید حداقل 12 اینچ در امتداد لبه ها و در انتهای رول ها همپوشانی داشته باشند. برای قرار دادن در زیر آب، حداقل همپوشانی باید 3 فوت باشد. برنامه های خاص ممکن است به همپوشانی های اضافی نیاز داشته باشند. دوخت، منگنه زدن، جوشکاری حرارتی، یا چسباندن پانل های مجاور، چه در کارخانه و چه در محل، فقط به لپ زدن ترجیح داده می شود. ثابت شده است که دوخت مطمئن ترین روش برای اتصال پانل های مجاور است. باید با استفاده از نخ پلی استر، پلی پروپیلن، کولار یا نایلون انجام شود. استحکام درز برای درزهای کارخانه و میدان نباید کمتر از 90 درصد مقاومت کششی مورد نیاز ژئوتکستایل سالخورده در هر جهت اصلی باشد. ژئوتکستایل‌ها را می‌توان قبل از قرار دادن مواد پوششی، با پین‌های محکم در شیب نگه داشت. این پین ها با واشر باید از طریق هر دو نوار ژئوتکستایل همپوشانی شده در امتداد یک خط از نقطه میانی همپوشانی وارد شوند. فاصله پین ها، هم در امتداد همپوشانی ها یا درزها، به شیب بستگی دارد، همانطور که در جدول 2 مشخص شده است.

پین های ثابت فولادی، 3/16 اینچ قطر، 18 اینچ طول، در یک انتها نوک تیز، و مجهز به واشر فلزی 1.5 اینچی در سمت دیگر، در خاک های نسبتاً سفت عملکرد خوبی دارند.

سنجاق های بلندتر برای استفاده در خاک های سست توصیه می شود. حداکثر شیبی که ممکن است ژئوتکستایل ها روی آن قرار گیرند با زوایای اصطکاک بین زمین طبیعی و ژئوتکستایل و مواد پوششی و ژئوتکستایل تعیین می شود. حداکثر شیب مجاز در هیچ موردی نمی تواند از کمترین زاویه اصطکاک بین این دو ماده و ژئوتکستایل بیشتر باشد.

قرار دادن مواد پوششی روی ژئوتکستایل

برای سطوح شیبدار، قرار دادن سنگ پوششی یا ریپراپ باید از پایه شیب به سمت بالا و ترجیحاً از مرکز به سمت بیرون شروع شود تا هرگونه حرکت جزئی خاک به دلیل لغزش محدود شود. به هیچ وجه نباید ارتفاعاتی که به ژئوتکستایل آسیب می زند مجاز باشد. آزمایش ممکن است برای تعیین ارتفاع سقوط قابل قبول لازم باشد.

خندق جمع آوری رواناب و انحراف بارش

خندق انحرافی یک کانال جریان باز، مصنوعی و گرانشی است که رواناب بارش را قطع و جمع‌آوری می‌کند، آن را از مناطق آسیب‌پذیر منحرف می‌کند و آن را به سمت خروجی‌های پایدار هدایت می‌کند. برای پوشش خندق می توان از ژئوتکستایل یا تشک پوشش گیاهی استفاده کرد. فرسایش در خندق را به تاخیر می اندازد، در حالی که اجازه می دهد علف یا دیگر پوشش گیاهی محافظ رشد کند. در صورتی که ژئوتکستایل های مقاوم در برابر اشعه ماوراء بنفش مشخص شده باشد، تشک یا ژئوتکستایل می تواند برای مدتی پس از ایجاد پوشش گیاهی به عنوان لنگر اضافی برای ریشه عمل کند. برخی از مواد مورد استفاده برای این منظور طوری طراحی شده اند که پس از رشد چمن تخریب شوند. ژئوتکستایل را می توان با استفاده از ویژگی های فیزیکی نشان داده شده در جدول 1 انتخاب و مشخص کرد. شکل 6 یک مثال معمولی را نشان می دهد.

کنترل فرسایش متفرقه

کاربردهای ژئوتکستایل را در کنترل فرسایش در ورودی‌های قطره و خروجی کانال‌ها و حفاظت از آبشستگی اطراف پل ‌ها، پایه‌ ها و تکیه‌گاه‌ ها نشان می‌دهد. برای این کاربردها باید از معیارهای طراحی مشابه آنچه برای حفاظت استفاده می شود استفاده شود.

کنترل رسوب

نرده های سیلت و پرده های سیلت سیستم های کنترل رسوب با استفاده از ژئوتکستایل هستند.

حصار سیلت

حصار سیلت یک مانع عمودی موقت متشکل از یک ورقه ژئوتکستایل است که توسط حصارها یا به سادگی توسط تیرها پشتیبانی می شود، همانطور که در نشان داده شده است. انتهای پایینی ژئوتکستایل در یک ترانشه بریده شده در زمین مدفون شده است تا رواناب از زیر آن جاری نشود. نرده. هدف از حصار گل و لای نفوذپذیر ژئوتکستایل رهگیری و مهار رسوب از مناطق محافظت نشده قبل از خروج از محل ساخت و ساز است. حصار سیلت گاهی در اطراف کل قسمت پایین شیب یا محیط سایت های ساخت و ساز شهری قرار دارد. نرده های کوتاه اغلب در میان خندق های زهکشی کوچک (دائمی یا موقت) ساخته شده در سایت قرار می گیرند. هر دو کاربرد برای یک یا دو فصل ساخت و ساز یا تا زمانی که چمن چمن ایجاد شود در نظر گرفته شده است. حصار سرعت آب را کاهش می دهد و به رسوب اجازه می دهد تا از حالت تعلیق خارج شود.

مفاهیم طراحی

حصار سیلت از یک ورق ژئوتکستایل و یک جزء پشتیبانی تشکیل شده است. جزء پشتیبانی ممکن است یک حصار پشتی مشبک سیمی یا پلاستیکی باشد که به پایه های نگهدارنده متصل شده است یا در برخی موارد ممکن است فقط پایه های پشتیبانی باشد.

طراح باید حداقل ارتفاع نرده‌های سیلت را تعیین کند و ویژگی‌های ژئوتکستایل (مقاومت کششی، نفوذپذیری) و عوامل خارجی (شیب سطح، حجم آب و ذرات معلقی که به حصار سیلت می‌رسد و توزیع اندازه ذرات معلق) با اشاره به ارتفاع کل حصار سیلت باید بیشتر از h 1 + h 2 + h باشد. که در آن h 1 ارتفاع ژئوتکستایل لازم برای اجازه دادن به آب جاری در حوضه از طریق ژئوتکستایل است، با توجه به نفوذپذیری ژئوتکستایل. h 2 ارتفاع آب لازم برای غلبه بر شیب آستانه ژئوتکستایل و شروع جریان است. برای اکثر شرایط مورد انتظار، h 1+ h 2 حدود 6 اینچ یا کمتر است. حصار سیلت با ایجاد حوضچه ای از آب نسبتاً ساکن که به عنوان حوضچه رسوبی عمل می کند و مواد جامد معلق را از رواناب جمع می کند، هدف خود را به انجام می رساند. عمر مفید نرده سیلت زمان مورد نیاز برای پر کردن سطح مثلثی به ارتفاع h پشت نرده سیلت با رسوب است. ارتفاع ژئوتکستایل حصار سیلت نباید از 3 فوت تجاوز کند.

ژئوتکستایل مورد استفاده برای حصار سیلت نیز باید دارای:

مقاومت مناسب در برابر سوراخ شدن و پارگی برای جلوگیری از آسیب ناشی از آشغال های شناور و محدود کردن پارگی در جایی که به تیرها و حصار متصل است.

مقاومت کافی در برابر زوال فرابنفش و اقدامات بیولوژیکی، شیمیایی و حرارتی برای عمر مطلوب حصار

ملاحظات ساخت و ساز

حصارهای گل و لای باید بعد از قطع درختان اما قبل از انجام هرگونه فعالیت ساختمانی مزاحم چمن در منطقه زهکشی ساخته شوند.

ساختن حصار سیلت در سراسر یک منطقه مسطح به شکل نعل اسبی تمرین خوبی است.

این به ریزش رواناب کمک می کند و استحکام حصار را افزایش می دهد. بخش های حصار سیلت پیش ساخته حاوی ژئوتکستایل و پست های پشتیبانی به صورت تجاری در دسترس هستند. آنها به طور کلی در ارتفاع 18 و 36 اینچ تولید می شوند. در قسمت پایینی حصار سیلت، ژئوتکستایل برای دفن لنگر گسترش یافته است.

پرده سیلت

پرده سیلت یک مانع عمودی شناور است که در داخل یک جریان، دریاچه یا دیگر بدنه آبی معمولاً در نقاط تخلیه رواناب قرار می گیرد. به عنوان یک دایک موقت برای مهار و کنترل کدورت عمل می کند. با قطع جریان آب، ذرات معلق را حفظ می کند. با کاهش سرعت باعث رسوب گذاری می شود. یک پرده سیلت از یک ورقه ژئوتکستایل تشکیل شده است که در یک موقعیت عمودی توسط بخش های شناور در بالا و یک زنجیره بالاست در امتداد پایین نگهداری می شود. معمولاً یک کابل کششی بلافاصله در بالای یا زیر بخش های شناور در پرده تعبیه می شود تا تنش های اعمال شده توسط جریان ها و سایر نیروهای هیدرودینامیکی را جذب کند. بخش های پرده سیلت معمولاً حدود 100 فوت طول و هر عرض مورد نیاز دارند. یک اتصال دهنده انتهایی در هر انتهای بخش برای اتصال بخش ها به یکدیگر ارائه شده است. خطوط لنگر پرده را به شکلی که معمولاً U شکل، دایره ای یا بیضوی است نگه می دارند. ضوابط طراحی و خواص مورد نیاز برای نرده های سیلت در مورد پرده های سیلت نیز صدق می کند.

نتيجه گيري كلي و نگاهي به آينده

بيش از 30 سال از مصرف ژئوتکستایل در سازه ها و ساختمان می گذرد. با توجه به قدمت استفاده از ژئوتکستایل در صنعت راه و ساختمان تجارب ارزنده‏اي در كشورهاي مختلف در اين زمينه كسب شده و علاوه بر اين در هزينه‏ هاي ساختمان و بهينه سازي انرژي صرفه‏جويي ‏هايي صورت گرفته‏است.

امروزه علي ‏رغم ركود در فعالیتهای ساختمانی کشور شاهد افزايش مصرف ژئوتكستايل در اين صنعت مي ‏باشيم. علت امر را مي‏توان به موارد زير نسبت داد:

آمادگي صنعت ساختمان براي استفاده از فناوري‏هاي نو در اين زمينه.

افزايش آگاهي و اطلاعات علمي و فني در زمينه توليد ژئوتكستايل ‏ها.

نتايج مثبت و تجربيات ارزنده از مصرف ژئوتكستايل در مدت سه دهه گذشته در کشورهای مختلف.

وجود دستور‏العمل‏ها و استانداردهاي موجود و در حال تهيه و تدوين.

تنوع كاربردهاي جديد اين محصولات.

نقش تقویت کنندگی

ژئو تکستایل ها به طور کلی در توده خاک می توانند بوسیله توسعه نیروهای کششی نقش تقویت کنندگی داشته باشند. در واقع یک ژئو تکستایل استحکامی باعث تغییر واکنش آسفالت جاده نسبت به نیرو های وارده می شود . در این مکانیزم ، کرنش های موجود در توده خاک منجر به کرنش هایی در ژئو تکستایل کردیده که موجب بسیج نمودن نیرو های کششی در استحکامات می شود. و این نیرو ها در جهت محدود سازی حرکات خاک عمل کرده و موجب توزیع استخکام برشی اضافی می گردند . این فرایند موجب می شود تا سیستم خاک ژئوتکستایل، استحکام برشی بزرگتری در توده خاک ایجاد کند. به بیان ساده تر منسوج با استحکام بالا کمبود استحکام توده خاک ضعیف را نموده و در کل مجموع آن دو در مقابل تنش های برشی کقاومت می کنند. پس این منسوج باید دارای مدول تنش کرنشی اولیه بالایی باشد تا تنش ها را تحمل نموده و آنها را در محدوده بزرگتری پخش نماید. این کاهش فشار ها می تواند موجب کاهش قابل توجهی در ضخامت مورد نیاز لایه پی سنگی می شود

ساخت شیب های با دوام و دیواره های حائل و سایر سازه های خاکی با ساختار های نگهدارنده همگی از موارد استفاده از این مصنوعات می باشد . از طرفی مقرون به صرفه بودن استفاده از این مصنوعات نسبت به روشهای سنتی برای مثال دیوار های عمودی خاک تقویت شده نسبت به دیوارهای بتونی سنتی هزینه احداث کمتری دارد. موجب شده که استفاده از این مصنوعات امروزه در پروژه های ژئوتکنیکی دارای اهمیت خاصی باشند.

نقش ضد آب

ژئوتکستایل که ضریب هدایت هیدرولیکی پایینی برای محدود نگه داشتن مایعات یا بخار دارند جهت ایفای این نقش به کار می روند . ژئوتکستایل های اشباع شده از آسفالت (ایزوگام ) برای جلوگیری از انتقال رطوبت استفاده می شوند . این منسوجات به عنوان پوششهای بالای سطح مخازن مایع و بعنوان لایه هایی برای کانال ها جهت نگهداری آب یا مواد شیمیایی استفاده می گردند.

ژئوتكستايل و عايق كاري حرارتي

اين منسوجات بدليل ساختار و خواص ويژه به منظور عايق كاري بهتر از ساير مواد هستند. قرار دادن لايه هاي زيري سقف ها و لايه هاي داخلي ديوارها با اين منسوجات مي تواند از ورود جريان سرما به داخل ساختمان ها جلوگيري به عمل آورد و ساختمان ها را در برابر تغييرات دمايي 20- تا 80 درجه سانتيگراد حفظ كند. اين منسوجات بدليل هدايت حرارتي پايين الياف بين يكديگر و ساختمان سوزن زني شده تار عنكبوت داراي خواص مطلوبي از نظر عايق حرارتي مي باشند. منسوج داراي ساختمان يكنواختي از نقطه نظر فيزيكي نبوده ولي مقاومت حرارتي (درجه عايق بودن) مواد خالص مانند پلي استرها، پلي آميدها، پشم و كتان مشخص مي باشد. اظهار نظر در مورد مقادير هدايت حرارتي الياف در منسوجات بسيار مشكل است و اين به آن علت است كه مقدار زيادي هواي محبوس شده در داخل منسوج با توجه به ميزان خلل و فرج موجود مي باشد. براي بالا بردن درجه عايق بودن منسوج بايد تا حد امكان تراكم الياف را بالا برد. افزايش تراكم الياف نبايد به حدي باشد كه باعث ايجاد حرارت گردد. براي اينكه منسوج بي بافت بتواند به عنوان عايق حرارتي بخوبي عمل كند بايد ضخامتي حدود 100 ميليمتر داشته باشد.

يكي از جديدترين روشها براي افزايش خاصيت عايق حرارتي در منسوجات بي بافت ايجاد حفره هاي شياري و غير شياري در الياف مي باشد كه منجر به كاهش هدايت گرمايي در برخي از الياف بخصوص پلي استر مي شود.

نقش فیلتراسون

فیلتراسون ژئوتکستایل به عنوان سیستم تعادلی ژئوتکستایل – خاک برای جبران کافی و مناسب مایعات یا محدود کنندگی اتلاف خاک می باشد فرایند فیلتراسون با حفظ خاک محل و اجازه آزاد عبور آب از خاک و منع عبور ذرات خاک محلول در آب و توزیع فشار هیدرواستاتیک می باشد. ژئوتکستایل می تواند جریان آب را به خوبی هدایت نماید که موجب حفظ زهکشی و افزایش عمر مفید سازه مثلا جاده می شود. با حضور ژئوتکستایل فیلتری ار پمپاژ شدن مواد ریز به درون لایه پی سنگی تحت فشار های دینامیکی در جاده و ریل جلوگیری می شود و لایه زهکشی از پر و مسدود شدن در امان می ماند. در گذشته برای فیلتراسیون از فیلتر های سنگریزه ای استفاده می شده است که دسترسی و نصب آن مشکل بوده و امروزه فیلترهای منسوج جایگزین مناسبی به حساب می ایند که هم نصب آسان تر دارند و هم ارزان ترند و هم کارایی بالاتری دارند.

یکی از نکاتی که در مورد ژئوتکستایل های فیلتری دارای اهمیت است این است که هر چه جریان مایع از میان ژئوتکستایل افزایش یابد باید فضاها و منافذ منسوج نیز بزرگتر شود . اما فضا های بزرگتر موجب میگردد که ذرات خاک بتواند از لای منافذ عبور کرده و اگر جریان مایع افزایش یابد باعث فروریختگی ساختار خاک می گردد. با استفاده از انتخاب مناسب یک ژئوتکستایل با اندازه منافذ با اندازه کافی کوچک از نگهداری خاک روی طرف مخالف جریان لایه جلوگیری می شود

جهت کسب اطلاعات بیشتر به صفحه https://naabzist.net مراجعه نمایید.